مربیان
با گسترش ورزش کوهنوردی و افزایش دسترسی افراد به قله‌های معروف کشور، تا چند سال پیش شاهد انباشت زباله در کوهستان‌ها بودیم. اما متأسفانه در سال اخیر، وضعیت بدتر شده و کوهستان ها به وضوح به دستشویی های عمومی تبدیل شده اند. افزایش تعداد کوهنوردان در سال‌های اخیر، همراه با کمبود آموزش‌های لازم در این زمینه، منجر به آلودگی گسترده طبیعت شده است.این مشکل در قله های بلند و مناطق دور افتاده حتی بیشتر دیده می‌شود و علاوه بر تخریب محیط‌زیست، باعث شیوع بیماری ها در این مناطق شده است. همراه کوه در این مقاله، به بررسی روش‌های صحیح دستشویی در کوهنوردی خواهد پرداخت با ما همراه باشید.
چرا دستشویی در طبیعت اهمیت دارد؟
ساخت توالت صحرایی و یادگیری روش‌های صحیح دستشویی در طبیعت، صرفاً برای راحتی افراد نیست. برخلاف تصور، این موضوع بیشتر از آنکه به آسایش شخصی مربوط باشد، به حفاظت از محیط زیست ارتباط دارد. برای یک کوهنورد یا طبیعت‌گرد واقعی، دیگر صرفاً زباله نریختن یا روشن نکردن آتش کافی نیست. ما باید در تمام جنبه‌ها به فکر حفظ زیست‌بوم باشیم. یکی از مسائل مهمی که می‌تواند به طبیعت و حیات‌وحش آسیب جدی برساند، مدیریت نادرست فضولات انسانی است. به همین دلیل، توجه به این موضوع در طبیعت‌گردی و کوهنوردی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
مکان مناسب برای دستشویی در کوهنوردی
انتخاب مکان مناسب برای دستشویی در طبیعت، گامی حیاتی برای حفظ محیط زیست و جلوگیری از خطرات احتمالی است. مکانی که انتخاب می‌کنید باید ویژگی‌های زیر را داشته باشد:
۱. دور بودن از منابع آبی
برای جلوگیری از آلودگی منابع آبی، فاصله مناسب از چشمه‌ها، رودخانه‌ها و دریاچه‌ها ضروری است. حداقل ۷۰ متر معادل ۲۰۰ فیت از هر منبع آب فاصله داشته باشید تا از آلودگی آب جلوگیری شود.
۲. ایمنی محل انتخابی
محل دستشویی باید در مکانی امن و دور از پرتگاه‌ها، سنگ‌های لغزنده، یا شیب‌های خطرناک قرار داشته باشد. اهمیت این موضوع در مناطقی با احتمال ریزش سنگ یا برف بیشتر نمایان می‌شود.
۳. فاصله از محل اقامت و مسیر رفت‌وآمد
برای جلوگیری از بوی نامطبوع و حفظ بهداشت کمپ، محل دستشویی را دور از کمپ و مسیرهای عبوری انتخاب کنید. این کار از گسترش بیماری‌ها و آلودگی محیط جلوگیری می‌کند.
۴. اجتناب از مسیر آب‌های زیرزمینی
در شیب‌هایی که به منابع آبی ختم می‌شوند، احتیاط کنید. در صورت بارندگی، آب باران ممکن است آلودگی فضولات را به منابع آبی منتقل کند. بنابراین، مکان انتخابی نباید در مسیر جریان آب‌های سطحی یا زیرزمینی قرار داشته باشد.
ترفندهایی برای دستشویی در طبیعت
فضولات انسانی (ادرار و مدفوع) حاوی پاتوژن‌هایی هستند که می‌توانند به راحتی خاک و منابع آبی را آلوده کنند. به همین دلیل باید در هنگام نیاز به دستشویی در طبیعت، نکات و ترفندهای خاصی را رعایت کرد. در این بخش، نحوه ادرار و مدفوع کردن در طبیعت به طور صحیح توضیح داده می‌شود:
چگونه در طبیعت ادرار کنیم؟
- انتخاب مکان مناسب
مکان انتخابی برای ادرار کردن باید از محل چادر یا کاروان شما دور باشد. برخی افراد ممکن است مکان‌های مختلفی را برای این کار تعیین کنند. هنگام انتخاب مکان، نکات زیر را در نظر بگیرید:- در نزدیکی آبراه‌های کوچک: هرگز مستقیماً داخل دریاچه یا جویبار ادرار نکنید. باید حداقل ۷۰ متر (۲۰۰ فوت) از منبع آب فاصله بگیرید تا از آلودگی منابع آبی جلوگیری شود.
- در نزدیکی آبراه‌های بزرگ: اگر در یک گروه رفتینگ یا قایق سواری در کنار رودخانه‌های بزرگ هستید، در صورت ضرورت می‌توانید در آب ادرار کنید. جریان آب آن را حل کرده و می‌برد. با این حال، توصیه می‌شود از این کار خودداری کنید تا محیط زیست آسیب نبیند.
- مناطق کوهستانی و مرتفع: در این مناطق، بهتر است روی یک تخته سنگ ادرار کنید. بزهای کوهی جذب نمک‌های موجود در ادرار می‌شوند و باعث پاکسازی منطقه می‌گردند.
- نکات تکمیلی برای ادرار کردن
اگر هنگام ادرار کردن نشسته اید، حتماً زمین نرمی را پیدا کنید تا ادرار بر روی لباس شما ریخته نشود. برای این کار، برگ‌های سوزنی کاج مناسب هستند. همچنین به شیب زمین توجه داشته باشید و سعی کنید در سربالایی ادرار کنید تا مایع به سمت پایین و از شما دور شود. در نهایت، مراقب باشید که شلوار، کفش‌ها و دیگر وسایل شما در معرض ادرار قرار نگیرند.
چگونه در طبیعت مدفوع کنیم؟
برای انجام این کار در طبیعت، رعایت اصول و استفاده از تجهیزات مناسب بسیار مهم است. پیش از شروع سفر، بهتر است که تجهیزات ضروری را همراه خود داشته باشید و با تکنیک‌های صحیح استفاده از آن‌ها آشنا شوید. در اینجا مواردی را که باید همراه داشته باشید و نکات مهم را بررسی می‌کنیم:
تجهیزات ضروری:
- دستمال توالت و ژل ضدعفونی‌کننده دست: این‌ها از ملزومات اولیه هستند که باید همراه خود داشته باشید.
- کیسه پلاستیکی زیپ‌دار: برای جمع‌آوری دستمال‌های مصرف‌شده و سایر زباله‌های به جا مانده استفاده می‌شود. می‌توانید از کیسه‌های مشکی یا کیسه‌هایی که داخل آن‌ها فویل آلومینیومی قرار داده شده، برای پنهان کردن محتویات استفاده کنید.
- بیلچه مسافرتی: این ابزار سبک و کارآمد برای کندن گودال در طبیعت بسیار مفید است. با استفاده از این بیلچه می‌توانید یک گودال کوچک برای دفن فضولات انسانی آماده کنید.
- کیسه یا محفظه مخصوص فضولات جامد: در برخی مناطق حساس یا پر تردد، نیاز است که فضولات انسانی را در کیسه یا محفظه‌ای مخصوص جمع‌آوری کرده و با خود ببرید. این کیسه‌ها می‌توانند ساده باشند یا دولایه و مهر و موم شده، با مواد جاذب ژل که از آلودگی محیط زیست جلوگیری می‌کند. در مناطقی که استفاده از وسایل نقلیه امکان‌پذیر است (مثلاً کمپ‌زدن با ماشین یا قایق‌سواری)، یک سطل فلزی درب‌دار با کیسه‌های تجزیه‌پذیر برای دفن فضولات به عنوان یک دستشویی سیار کارآمد و مقرون به صرفه گزینه مناسبی است.
روش ساخت دستشویی در طبیعت
برای ساخت یک دستشویی ساده و بهداشتی در طبیعت، مراحل زیر را دنبال کنید:
- حفر چاله: ابتدا چاله‌ای با عمق ۲۰ تا ۶۰ سانتی‌متر بسته به تعداد اعضای گروه حفر کنید. این عمق کافی است تا فضولات انسانی به راحتی دفن شوند.
- پاکسازی اطراف چاله: اطراف چاله را از خار، خاشاک و هرگونه اجسام تیز و خطرناک پاکسازی کنید تا هنگام استفاده، آسیب نبینید.
- قرار دادن تخته یا سنگ: چند تخته چوب یا سنگ بزرگ را در دو طرف چاله قرار دهید تا به عنوان پایه و محل نشستن برای استفاده از دستشویی عمل کنند.
- پوشاندن فضولات: مقداری خاک یا ماسه را برای پوشاندن فضولات در کنار چاله قرار دهید و بیلچه را نیز روی آن بگذارید تا پس از استفاده، فضولات به راحتی پوشانده شوند.
نکته مهم، دستمال کاغذی‌ها را داخل گودال نیاندازید!
یک نکته حیاتی که باید در هنگام ساخت دستشویی در طبیعت به آن توجه کنید، این است که دستمال کاغذی‌ها را داخل گودال نیاندازید. زیرا دستمال‌های کاغذی مدت زمان زیادی برای تجزیه نیاز دارند و می‌توانند محیط را آلوده کنند. بهترین کار این است که یک کیسه پلاستیکی در کنار گودال آویزان کنید تا دستمال‌های استفاده شده را در آن قرار دهید. این کار مانع از پراکنده شدن دستمال‌ها در محیط شده و به حفظ پاکیزگی طبیعت کمک می‌کند. لازم به ذکر است که بازیافت دستمال کاغذی‌ها بیش از 5 ماه زمان می‌برد، بنابراین باید دقت داشته باشیم تا هیچگونه زباله‌ای در طبیعت باقی نماند.