مربیان
در سفرهای طبیعت‌گردی و کوهنوردی، یکی از مهم‌ترین چالش‌ها تأمین آب سالم و پاک است. منابع آبی طبیعی مانند چشمه‌ها و رودخانه‌ها ممکن است به دلیل آلودگی‌های مختلف، خطرات بهداشتی داشته باشند. به همین دلیل، تصفیه آب در طبیعت برای حفظ سلامتی امری ضروری است. در این مقاله به بررسی بهترین روش‌های تصفیه آب در طبیعت و کوهنوردی خواهیم پرداخت که به شما کمک می‌کنند تا آب آلوده را به آب قابل شرب تبدیل کنید و از نوشیدن آب سالم در دل طبیعت لذت ببرید.
1- نی تصفیه آب
اگر به دنبال روشی سبک، سریع و آسان برای تصفیه آب در سفرهای طبیعت‌گردی هستید، نی تصفیه آب یکی از بهترین روش‌های تصفیه آب در طبیعت و کوهنوردی است. این نی‌ها مجهز به فیلترهای مخصوص هستند که آب را از میکروب‌ها، باکتری‌ها و ذرات آلوده تصفیه می‌کنند. نی‌های تصفیه آب معمولاً دارای فیلترهای کربن فعال هستند که در مقابل آلاینده‌های شیمیایی و بیولوژیکی مقاوم هستند.
استفاده از نی تصفیه آب بسیار ساده است؛ کافی است نی را درون منبع آبی که می‌خواهید تصفیه کنید قرار دهید و از آن بنوشید. این روش به‌ویژه برای آب‌های شفاف و حتی آب‌های کمی گل‌آلود مناسب است و به دلیل کم‌حجم بودن و حمل آسان، انتخاب خوبی برای کوهنوردان و طبیعت‌گردان به شمار می‌رود.
2- تصفیه آب در طبیعت و کوهنوردی : جوشاندن آب
جوشاندن آب، ساده‌ترین روش برای از بین بردن ویروس‌ها، باکتری‌ها و انگل‌هاست. این روش برای تصفیه آب در طبیعت و کوهنوردی که از منابع طبیعی مانند چشمه‌ها و رودخانه‌ها جمع‌آوری شده‌اند، مناسب است. جوشاندن آب در دمای 100 درجه سانتی‌گراد به مدت حداقل یک دقیقه می‌تواند میکروب‌ها و پاتوژن‌های موجود در آن را از بین ببرد. در ارتفاعات بالاتر از ۲ کیلومتر، دمای جوش آب پایین‌تر است، بنابراین لازم است مدت زمان جوشاندن بیشتر از یک دقیقه باشد، به‌طور معمول حدود ۳ دقیقه.
یکی از مزایای این روش این است که نیاز به تجهیزات خاصی ندارد و می‌توان از یک قابلمه یا ظرف ساده برای این کار استفاده کرد. با این حال، جوشاندن آب ممکن است نتواند تمام آلاینده‌های شیمیایی یا ذرات گل‌آلود موجود در آب را از بین ببرد. بنابراین، برای آب‌های کدر، بهتر است روش‌های دیگری را نیز امتحان کنید.
3- فیلتراسیون آب
دستگاه‌های فیلتراسیون آب در انواع مختلفی از جمله فیلترهای پمپی، گرانشی و نی‌دار در بازار موجود هستند. این فیلترها با استفاده از لایه‌های مختلف فیلتر، ذرات آلاینده بزرگ مانند خاک و گل و حتی بعضی باکتری‌ها را حذف می‌کنند. یکی از مزایای این روش این است که به‌طور مؤثر آب را از ذرات بزرگتر پاکسازی می‌کند و برای محیط‌های طبیعی که آب آنها گل‌آلود است، بسیار مفید است. فیلترهای پمپی آب را از یک مخزن عبور داده و به‌صورت تصفیه شده به شما تحویل می‌دهند.
این نوع فیلترها معمولاً برای حذف ارگانیسم‌های بیماری‌زا مانند باکتری‌ها و برخی ویروس‌ها مناسب نیستند، به‌ویژه در صورتی که آب آلودگی‌های میکروبی داشته باشد. برای این مشکل، می‌توان از فیلترهای اسمز معکوس استفاده کرد که قدرت بالاتری در حذف باکتری‌ها، ویروس‌ها و حتی نمک‌ها دارند. البته این فیلترها معمولاً گران‌تر هستند و نیاز به نگهداری بیشتری دارند.
4- فیلتر شنی دستی
یکی دیگر از روش‌های مؤثر و مقرون به‌صرفه برای تصفیه آب، استفاده از فیلتر شنی دستی است. برای این کار می‌توانید از یک بطری پلاستیکی یا یک ظرف مشابه استفاده کرده و درون آن لایه‌هایی از سنگ‌ریزه، شن و پارچه قرار دهید. این فیلتر آب را از ذرات گل و خاک جدا کرده و به‌طور نسبی آب را پاک‌تر می‌کند. اگرچه این روش نمی‌تواند تمام میکروب‌ها را از بین ببرد، ولی برای تصفیه آب‌های گل‌آلود و طبیعی که نیاز به فیلتر کردن اولیه دارند، بسیار مناسب است.
این روش نیاز به تجهیزات خاص ندارد و می‌توان آن را با وسایل ساده‌ای که در طبیعت پیدا می‌شوند، انجام داد. به‌ویژه برای کسانی که در سفرهای طولانی به طبیعت می‌روند، این روش می‌تواند کارآمد باشد.
5- تبخیر آب (روش جمع‌آوری بخار)
اگر در شرایطی قرار دارید که هیچ‌کدام از روش‌های معمول تصفیه آب در طبیعت و کوهنوردی در دسترس نیست، می‌توانید از روش تبخیر استفاده کنید. این روش به شما این امکان را می‌دهد که آب را از محیط طبیعی بدون نیاز به تجهیزات پیچیده تصفیه کنید.
برای این کار ابتدا یک گودال کوچک در زمین حفر کرده و آن را با یک لایه گیاهان غیرسمی پر کنید. سپس روی گودال را با پلاستیک شفاف بپوشانید و یک ظرف در مرکز گودال قرار دهید تا بخار آب درون پلاستیک جمع شود و به صورت قطرات در ظرف قرار بگیرد. این روش به کندی عمل می‌کند، اما می‌تواند در شرایط اضطراری برای جمع‌آوری آب پاک مفید باشد.
روش تبخیر به‌ویژه در مناطقی که منابع آب طبیعی کم‌عمق یا به شدت آلوده هستند، کاربردی است. این فرآیند بخاری که از سطح آب تبخیر می‌شود، از میکروب‌ها و آلاینده‌ها جدا شده و به شکل قطرات سالم و تمیز در ظرف جمع‌آوری می‌شود.
6- ضدعفونی کردن آب
اگر به دلیل کمبود سوخت یا نداشتن وسیله برای جوشاندن آب، قادر به انجام این کار نباشید، می‌توانید از قرص‌های تصفیه آب در طبیعت و کوهنوردی یا محلول‌های ضدعفونی‌کننده برای از بین بردن باکتری‌ها و ویروس‌ها استفاده کنید. این مواد اغلب از کلرین یا ید تشکیل شده‌اند و به‌سرعت آب را برای مصرف انسانی آماده می‌کنند. البته لازم به ذکر است که این مواد نمی‌توانند تمام انگل‌ها و ذرات موجود در آب را حذف کنند. به همین دلیل، این روش بیشتر برای تصفیه آب‌هایی که باکتری‌ها و ویروس‌ها را دارند، مفید است.
به‌عنوان مثال، قرص‌های تصفیه آب که به‌طور گسترده‌ای در بازار موجودند، باید طبق دستورالعمل بسته‌بندی استفاده شوند. معمولاً پس از قرار دادن قرص در آب، باید مدتی (معمولاً ۳۰ دقیقه تا یک ساعت) صبر کنید تا ماده ضدعفونی‌کننده تأثیر خود را بگذارد.
7- فیلتر تصفیه آب جاذبه‌ای
فیلترهای جاذبه‌ای یکی از ساده‌ترین و کاربردی‌ترین روش‌ها برای تصفیه آب در طبیعت و کوهنوردی در طبیعت هستند. در این نوع فیلترها، آب به‌صورت طبیعی از یک فیلتر عبور می‌کند و آلاینده‌ها و ذرات معلق از آن جدا می‌شوند. این فیلترها معمولاً در قالب یک سیستم دو مرحله‌ای طراحی می‌شوند که به‌راحتی می‌توانید در مسیر حرکت خود از آنها استفاده کنید.
در این سیستم، آب ابتدا از یک فیلتر ابتدایی که معمولاً برای حذف ذرات بزرگ و گل است، عبور می‌کند و سپس از فیلتر نهایی برای حذف میکروب‌ها و باکتری‌ها. این فیلترها بسیار مناسب برای استفاده در مناطقی هستند که آب آنها آلوده به ذرات ریز و گل‌آلود است، ولی برای میکروب‌ها و ویروس‌ها ممکن است نیاز به استفاده از مواد ضدعفونی‌کننده یا روش‌های دیگر باشد.
8- استفاده از نور ماوراء بنفش
یکی از نوآوری‌های جدید در تصفیه آب در طبیعت استفاده از نور ماوراء بنفش است. دستگاه‌های تصفیه آب UV می‌توانند میکروب‌ها و ویروس‌ها را با تاباندن نور ماوراء بنفش از بین ببرند. این روش برای تصفیه آب در طبیعت و کوهنوردی که فاقد ذرات گل‌آلود و کدر هستند بسیار مؤثر است، اما در صورتی که آب شفاف نباشد، تابش UV قادر به نفوذ در آب نخواهد بود و ممکن است کارایی کمتری داشته باشد.
دستگاه‌های تصفیه آب با استفاده از نور ماوراء بنفش، معمولاً قابل حمل و سبک هستند و به‌راحتی در سفرهای طبیعت‌گردی همراه شما می‌آیند. این روش از نظر زمان بسیار سریع و مؤثر است، ولی برای داشتن کارایی مطلوب، باید آب کاملاً شفاف باشد.